TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ CỦA NGƯỜI NỔI TIẾNG KHI QUẢNG CÁO SAI SẢN PHẨM SỨC KHỎE
Việc người nổi tiếng tham gia quảng bá sản phẩm không còn xa lạ trong hoạt động thương mại hiện đại. Tuy nhiên, khi nội dung quảng cáo sai lệch, gây hiểu nhầm về công dụng, đặc biệt với các sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, hành vi này có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Bài viết phân tích căn cứ pháp luật điều chỉnh hành vi quảng cáo sai sự thật, làm rõ trách nhiệm pháp lý của người nổi tiếng trong vai trò người phát ngôn, từ đó đưa ra những khuyến nghị nhằm đảm bảo tính minh bạch, đúng pháp luật trong hoạt động quảng cáo.
Thực trạng người nổi tiếng quảng cáo sai lệch sản phẩm sức khỏe
Hiện nay, việc người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm sức khỏe trên các nền tảng như YouTube, Facebook, TikTok đã trở nên phổ biến. Với lượng người theo dõi lớn, những nội dung quảng bá của họ thường nhanh chóng lan tỏa và tạo dựng niềm tin mạnh mẽ trong cộng đồng.
Tuy nhiên, không ít trường hợp quảng cáo sai lệch công dụng, phóng đại hiệu quả hoặc giới thiệu các sản phẩm chưa được kiểm chứng rõ ràng. Gần đây nhất, vụ việc Quang Linh Vlog và Hằng Du Mục quảng cáo kẹo rau củ KERA đã khiến dư luận dậy sóng. Sản phẩm được giới thiệu là hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường đề kháng cho trẻ em, song trên thực tế lại bị nghi ngờ không đủ giấy tờ pháp lý, chưa được cấp phép đúng theo quy định đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Dư luận đặt câu hỏi: người nổi tiếng có đang lợi dụng uy tín cá nhân để tiếp tay cho việc tiếp thị sản phẩm không rõ nguồn gốc, gây nguy hại cho người tiêu dùng – đặc biệt là trẻ nhỏ?
Người nổi tiếng chịu trách nhiệm pháp lý như thế nào khi quảng cáo sai?
Việc người nổi tiếng tham gia quảng cáo sản phẩm sức khỏe không đúng sự thật, thổi phồng công dụng hoặc giới thiệu sản phẩm chưa được cấp phép không chỉ vi phạm đạo đức nghề nghiệp mà còn vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ và hậu quả gây ra, người nổi tiếng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý ở ba cấp độ: hành chính, dân sự và hình sự, được quy định trong các văn bản pháp luật như:
- Luật Quảng cáo 2012
- Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010
- Nghị định 38/2021/NĐ-CP về xử phạt hành chính lĩnh vực văn hóa và quảng cáo
- Bộ luật Dân sự 2015
- Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
Loại trách nhiệm | Mô tả hành vi vi phạm | Chế tài xử lý | Căn cứ pháp lý |
Hành chính | Quảng cáo sai sự thật, gây hiểu nhầm về công dụng sản phẩm sức khỏe | - Phạt tiền từ 50 – 70 triệu đồng - Buộc cải chính - Buộc gỡ bỏ quảng cáo - Đình chỉ quảng cáo | Nghị định 38/2021/NĐ-CP, Điều 49, 52 |
Dân sự | Gây thiệt hại sức khỏe, tài sản cho người tiêu dùng do phát ngôn sai lệch | - Bồi thường thiệt hại (chi phí khám chữa bệnh, tổn thất tinh thần...) - Có thể bị kiện ra tòa dân sự | - Bộ luật Dân sự 2015, Điều 584 - Luật BVNTD 2023, Điều 11 |
Hình sự (nặng) | Quảng cáo gian dối, lừa dối khách hàng gây hậu quả nghiêm trọng | - Phạt tiền đến 500 triệu đồng - Phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm (nếu có yếu tố lừa đảo, thiệt hại lớn, ảnh hưởng cộng đồng) | - BLHS 2015, Điều 197 (Quảng cáo gian dối) - Điều 198 (Lừa dối khách hàng) |
Đạo đức – xã hội | Làm mất lòng tin công chúng, gây hoang mang xã hội | - Mất uy tín cá nhân - Mất hợp đồng thương hiệu - Sụt giảm tương tác, danh tiếng cá nhân bị ảnh hưởng nghiêm trọng | Không quy định pháp luật – thuộc phạm trù đạo đức & hình ảnh cá nhân |
Những lưu ý cho người nổi tiếng khi tham gia quảng cáo sản phẩm sức khỏe
Để tránh vướng vào rắc rối pháp lý cũng như bảo vệ uy tín cá nhân, người nổi tiếng nên chủ động kiểm soát và đánh giá kỹ lưỡng các chiến dịch quảng cáo sản phẩm sức khỏe:
- Yêu cầu cung cấp giấy tờ pháp lý đầy đủ: Giấy phép lưu hành, công bố chất lượng, giấy chứng nhận quảng cáo…
- Không sử dụng từ ngữ gây hiểu nhầm: Tuyệt đối tránh phát ngôn như “chữa khỏi bệnh”, “thay thế thuốc”, “an toàn tuyệt đối” nếu chưa được cơ quan chức năng xác nhận.
- Chỉ hợp tác với thương hiệu uy tín: Tránh các đơn vị kinh doanh thực phẩm chức năng kém chất lượng, bán hàng trôi nổi qua livestream.
- Tư vấn luật sư nếu cần thiết: Đặc biệt khi sản phẩm liên quan đến trẻ em, phụ nữ mang thai hoặc người bệnh.
Kết luận
Vụ việc quảng cáo kẹo rau củ KERA là một lời cảnh báo rõ ràng về những hệ lụy có thể xảy ra khi người nổi tiếng thiếu cẩn trọng trong việc lựa chọn sản phẩm để giới thiệu. Sức ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng cao – và cái giá phải trả cho một lần quảng cáo sai lệch không chỉ là tiền bạc mà còn là sự nghiệp và uy tín cá nhân.
Người nổi tiếng hãy trở thành người truyền thông có trách nhiệm, không chỉ vì luật pháp – mà còn vì cộng đồng người hâm mộ luôn đặt niềm tin vào mình.