Luật Đất đai 2024 đã bổ sung nhiều quy định mới giúp bảo vệ quyền lợi của người dân khi đất đai bị thu hồi, tăng cường tính minh bạch và công bằng trong quy trình bồi thường. Những điều khoản mới này mang đến cơ hội cho người dân tham gia ý kiến, được hỗ trợ tài chính và quyền lợi tái định cư rõ ràng hơn. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về các điều khoản quan trọng trong Luật Đất đai 2024 và cách chúng hỗ trợ quyền lợi của người dân.
1. Các điểm mới của Luật Đất đai 2024
1.1 Tăng quyền lợi cho người dân trong thu hồi đất
Luật Đất đai 2024 quy định rõ ràng về quyền tham gia và biết thông tin của người dân trong quá trình thu hồi đất. Khi có kế hoạch thu hồi, người dân sẽ được thông báo sớm và rõ ràng về mục đích và lý do thu hồi. Các thông tin này được công khai thông qua các cuộc họp với đại diện địa phương và công bố rộng rãi. Điều này giúp người dân có thể hiểu rõ và chuẩn bị tốt hơn, tránh cảm giác bị “cưỡng chế” như trước đây.
1.2 Cải thiện quy trình bồi thường và hỗ trợ tái định cư
Các quy định về bồi thường được cải thiện để công bằng và sát với giá trị thực của đất. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, mức bồi thường đất đai dự kiến sẽ cao hơn 20% so với trước. Bồi thường sẽ dựa trên giá trị thị trường hiện tại của đất, thay vì sử dụng bảng giá đất nhà nước, giúp đảm bảo người dân không chịu thiệt thòi về kinh tế khi đất của họ bị thu hồi.
2. Quy trình thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024
Quy trình thu hồi đất mới minh bạch hơn với sự tham gia của người dân ở từng giai đoạn. Cụ thể, người dân sẽ tham gia vào các cuộc họp công khai do chính quyền địa phương tổ chức, bao gồm các bước như thẩm định giá đất, quyết định mức bồi thường và kế hoạch tái định cư.
Theo luật mới, quy trình này bắt buộc phải có sự tham gia của ít nhất một đại diện từ phía người dân, giảm thiểu khả năng “thâu tóm” và gây bất công.
3. So sánh các thay đổi giữa Luật Đất đai 2024 và luật cũ (2013) về bồi thường
3.1 Cơ chế định giá đất
Cơ chế định giá đất là điểm mới quan trọng nhất của Luật Đất đai 2024. Theo quy định mới, giá bồi thường sẽ dựa trên giá thị trường thay vì bảng giá nhà nước cố định. Điều này giúp người dân nhận được mức bồi thường sát với giá trị thực của đất, giảm thiểu sự chênh lệch và bất công. Các cơ quan chức năng sẽ dựa vào thông tin giá đất tại khu vực lân cận hoặc giá đất thị trường để đưa ra quyết định.
Trong năm 2022, nhiều vụ tranh chấp liên quan đến giá đất đã xảy ra do mức bồi thường thấp hơn giá thị trường từ 30-50%.
3.2 Quy trình bồi thường và hỗ trợ
So với luật cũ, Luật Đất đai 2024 yêu cầu công khai bảng giá đất hàng năm. Điều này giúp người dân dễ dàng tham khảo và so sánh, hạn chế tranh chấp liên quan đến định giá.
3.3 Quyền lợi tái định cư bổ sung
Luật mới bổ sung các quy định về hỗ trợ tái định cư, không chỉ cung cấp đất mà còn hỗ trợ chi phí di dời, ổn định cuộc sống. Các hộ gia đình sẽ được hỗ trợ chi phí sinh hoạt, tạo điều kiện để họ có thể nhanh chóng tái định cư và hòa nhập vào môi trường sống mới.
4. Những lợi ích thực tế cho người dân từ Luật Đất đai 2024
4.1 Quyền được biết và tham gia vào quy trình
Luật mới bảo đảm quyền lợi của người dân khi họ có thể tham gia vào quy trình thu hồi đất, đảm bảo rằng mọi quyết định đều minh bạch. Điều này giúp người dân có tiếng nói trong quá trình thu hồi và tránh các tranh chấp không cần thiết.
4.2 Tính minh bạch trong việc định giá và bồi thường
Quá trình định giá đất giờ đây sẽ do một hội đồng độc lập thực hiện, có sự tham gia của người dân và đại diện địa phương. Điều này tạo ra một quy trình định giá minh bạch, công bằng và khách quan hơn.
>> Đọc thêm về: Thu hồi đất được quy định thế nào theo Luật mới?
5. Một số trường hợp điển hình áp dụng Luật Đất đai 2024
Một số dự án lớn như cao tốc Bắc - Nam đã áp dụng các quy định mới trong luật. Người dân ở khu vực bị thu hồi được tham gia vào quy trình định giá, nhận được bồi thường sát với giá thị trường và hỗ trợ tái định cư hợp lý. Chính nhờ các quy định này mà tỷ lệ khiếu nại từ người dân giảm đáng kể.
6. Kết luận
Luật Đất đai 2024 là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người dân. Với các quy định mới về minh bạch, công bằng trong bồi thường và hỗ trợ tái định cư, Luật Đất đai 2024 giúp người dân an tâm hơn khi đối diện với các dự án thu hồi đất. Việc tuân thủ các điều khoản mới không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân mà còn giúp tăng cường lòng tin đối với chính sách đất đai của nhà nước.