KOL QUẢNG CÁO SAI SỰ THẬT VỀ SẢN PHẨM SỨC KHỎE: “KHÔNG BIẾT” CÓ BỊ XỬ PHẠT KHÔNG?

KOLs (Key Opinion Leaders) quảng cáo sản phẩm sức khỏe không đúng sự thật đang là vấn đề gây tranh cãi. Liệu họ có bị xử phạt nếu chỉ "không biết"? Bài viết sẽ phân tích các quy định pháp lý liên quan, giải đáp câu hỏi này và đưa ra các biện pháp phòng tránh.

Các quy định pháp lý về quảng cáo sản phẩm sức khỏe

Luật Quảng cáo 2012 và trách nhiệm của KOL

Luật Quảng cáo 2012 (Luật số 16/2012/QH13) là cơ sở pháp lý điều chỉnh các hoạt động quảng cáo tại Việt Nam, trong đó có quy định về việc quảng cáo các sản phẩm sức khỏe. Điều 12 của Luật này quy định rõ rằng quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và không làm ảnh hưởng đến sức khỏe, quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng. Nếu quảng cáo không đảm bảo tính trung thực và gây hại đến sức khỏe, các cá nhân, tổ chức liên quan, bao gồm KOL, có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, Điều 12 Luật Quảng cáo 2012 quy định người quảng cáo phải đảm bảo nội dung quảng cáo chính xác, đúng sự thật, và không gây thiệt hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Nếu một KOL tham gia quảng cáo sản phẩm sức khỏe mà không kiểm chứng tính xác thực của sản phẩm hoặc thông tin về sản phẩm sai lệch, họ có thể bị xem là vi phạm quy định này.

Luật An toàn thực phẩm và những quy định liên quan đến quảng cáo sản phẩm sức khỏe

Luật An toàn thực phẩm 2010 (Luật số 55/2010/QH12) quy định rõ về các yêu cầu đối với sản phẩm thực phẩm, dược phẩm, và các sản phẩm liên quan đến sức khỏe. Điều 20 của Luật này yêu cầu tất cả các sản phẩm sức khỏe và thực phẩm chức năng phải được cấp phép lưu hành và có chứng nhận đảm bảo an toàn trước khi được quảng cáo và tiêu thụ.

Điều này đồng nghĩa với việc nếu sản phẩm sức khỏe mà KOL quảng cáo không có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hoặc có vi phạm các quy định về chất lượng, KOL có thể chịu trách nhiệm liên đới về việc quảng cáo sai sự thật. Các KOL, với vai trò là người dẫn dắt thị hiếu tiêu dùng, cần phải kiểm tra kỹ càng tính xác thực của các sản phẩm trước khi tham gia quảng cáo.

Liệu “không biết” có được xem là lý do bảo vệ trong trường hợp vi phạm?

Khái niệm “không biết” và trách nhiệm của KOL

Trong trường hợp KOL quảng cáo sản phẩm mà họ “không biết” sản phẩm đó sai sự thật hoặc không an toàn, liệu họ có thể được miễn trách nhiệm pháp lý? Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, việc “không biết” không phải là lý do để miễn trừ trách nhiệm. KOL, trong vai trò là người quảng cáo, có nghĩa vụ phải xác minh tính xác thực của thông tin sản phẩm trước khi quảng cáo.

Các cơ quan chức năng có thể không chấp nhận lý do "không biết" nếu KOL không thực hiện đầy đủ trách nhiệm kiểm tra tính hợp pháp của sản phẩm trước khi quảng cáo. Nếu KOL tham gia vào chiến lược quảng cáo mà không thực hiện các biện pháp xác minh, họ có thể bị coi là đồng phạm hoặc tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật.

Các yếu tố xác định trách nhiệm của KOL

Trách nhiệm pháp lý của KOL có thể phụ thuộc vào một số yếu tố như:

• Mức thù lao nhận được: Nếu KOL nhận được mức thù lao lớn từ việc quảng cáo, trách nhiệm của họ trong việc kiểm tra tính hợp pháp của sản phẩm sẽ càng cao.
• Tầm ảnh hưởng của KOL: Nếu KOL có tầm ảnh hưởng lớn và quảng cáo sản phẩm gây hại đến sức khỏe cộng đồng, mức độ trách nhiệm pháp lý của họ càng lớn.
• Mức độ tham gia vào quảng cáo: Nếu KOL có vai trò quan trọng trong việc tạo dựng nội dung quảng cáo hoặc trực tiếp tham gia vào quá trình quảng cáo sai sự thật, họ sẽ phải chịu trách nhiệm cao hơn.

Các biện pháp bảo vệ KOL khỏi việc bị xử phạt khi quảng cáo sai sự thật

Cách KOL có thể kiểm tra tính hợp pháp của sản phẩm

Để tránh bị xử phạt, KOL cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa, bao gồm:

• Kiểm tra giấy tờ pháp lý: Đảm bảo rằng sản phẩm quảng cáo có đầy đủ giấy phép và chứng nhận hợp pháp.
• Xác minh nguồn gốc sản phẩm: Kiểm tra thông tin về nhà sản xuất và nguồn gốc của sản phẩm.
• Làm việc với đơn vị uy tín: Lựa chọn hợp tác với các công ty sản xuất uy tín, có lịch sử sản phẩm an toàn và hợp pháp.

Khuyến nghị từ các chuyên gia pháp lý

Các chuyên gia pháp lý khuyến nghị KOL nên chủ động yêu cầu các thông tin liên quan đến sản phẩm trước khi đồng ý tham gia quảng cáo. Bên cạnh đó, KOL cũng có thể yêu cầu các sản phẩm trước khi quảng cáo để tự mình kiểm tra chất lượng.

Kết luận

KOL quảng cáo sai sự thật về sản phẩm sức khỏe không chỉ vi phạm quy định về quảng cáo mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc “không biết” không phải là lý do hợp lệ để miễn trừ trách nhiệm pháp lý. Do đó, KOL cần chủ động kiểm tra và xác minh tính xác thực của sản phẩm trước khi tham gia quảng cáo.