Việc gửi giữ tài sản đang tồn tại phổ biến trong đời sống như: Dịch vụ gửi xe của bãi giữ xe; dịch vụ ký gửi tài sản ở các ngân hàng (không phải là gửi tiết kiệm), các công ty bảo hiểm,… Đây là những trường hợp một người, một tổ chức tạm thời không có chỗ để cất, giữ tài sản hoặc chỗ cất giữ không bảo đảm an toàn nên gủi tài sản cho tổ chức, cá nhân khác cất giữ hộ mình để bảo quản tài sản trong một khoảng thời gian nhất định. Hiện nay, pháp luật dân sự không có quy định bắt buộc hợp đồng gửi giữ tài sản phải được lập thành văn bản, vì thế trong trường hợp bên giữ tài sản làm mất hoặc hư hỏng, tiêu hao tài sản của bên gửi thì sẽ gây thiệt hại cho bên gửi. Ngược lại, nếu bên gửi tài sản kéo dài thời gian, không nhận lại tài sản chiếm diện tích kho bãi của bên giữ tài sản hoặc làm cho tài sản bị hư hỏng, tiêu hao sẽ gây thiệt hại cho bên giữ. Chính vì thế, Bộ luật dân sự 2015 đã có những quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của các bên trong việc xác lập, thực hiện hợp đồng gửi giữ tài sản và việc trả lại tài sản gửi giữ. Quy định về hợp đồng gửi giữ tài sản bảo đảm việc các bên giao trả tài sản và thanh toán tiền công đúng quy định, đúng thỏa thuận:
NỘI DUNG CHÍNH: 1. Khái niệm và đặc điểm hợp đồng gửi giữ tài sản. 2. Quyền và nghĩa vụ của bên gửi tài sản. 3. Quyền và nghĩa vụ của bên giữi tài sản. 4. Trả lại tài sản và trả tiền công. |
1. Khái niệm và đặc điểm hợp đồng gửi giữ tài sản
1.1. Khái niệm hợp đồng gửi giữ tài sản
Theo quy định tại Điều 554 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015:
Hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.
1.2. Đặc điểm hợp đồng gửi giữ tài sản
a) Chủ thể hợp đồng:
- Bên gửi tài sản: Bên gửi tài sản không yêu cầu phải là chủ sở hữu tài sản.
- Bên giữ tài sản: Có thể là cá nhân hoặc tổ chức có chức năng nhận gửi giữ tài sản.
b) Đối tượng của hợp đồng:
Đối tượng của hợp đồng là tài sản, có thể là động sản hoặc bất động sản.
c) Mục đích của hợp đồng:
- Bên gửi nhờ bên giữ giữ tài sản để bảo quản.
d) Điều kiện hợp đồng:
- Bên giữ trả tài sản cho bên gửi khi hết hạn hợp đồng.
- Bên gửi và bên giữ thỏa thuận về việc trả tiền công cho bên giữ: Gửi giữ có nhận tiền công và gửi giữ không nhận tiền công.
2. Quyền và nghĩa vụ của bên gửi tài sản
2.1. Quyền của bên gửi tài sản
Theo quy định tại Điều 557 BLDS 2015 thì bên gửi tài sản có các quyền sau:
- Yêu cầu lấy lại tài sản bất cứ lúc nào, nếu hợp đồng gửi giữ không xác định thời hạn, nhưng phải báo trước cho bên giữ một thời gian hợp lý.
- Yêu cầu bồi thường thiệt hại, nếu bên giữ làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.
2.2. Nghĩa vụ của bên gửi tài sản
Theo quy định tại Điều 555 BLDS 2015 thì bên gửi tài sản có có nghĩa vụ sau:
- Khi giao tài sản phải báo ngay cho bên giữ biết tình trạng tài sản và biện pháp bảo quản thích hợp đối với tài sản gửi giữ; nếu không báo mà tài sản gửi giữ bị tiêu hủy hoặc hư hỏng do không được bảo quản thích hợp thì bên gửi phải tự chịu; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường.
- Phải trả đủ tiền công, đúng thời hạn và đúng phương thức đã thỏa thuận.
3. Quyền và nghĩa vụ của bên giữi tài sản
3.1. Quyền của bên giữ tài sản
Theo quy định tại Điều 558 BLDS 2015 thì bên giữ tài sản có các quyền sau:
- Yêu cầu bên gửi trả tiền công theo thỏa thuận.
- Yêu cầu bên gửi trả chi phí hợp lý để bảo quản tài sản trong trường hợp gửi không trả tiền công.
- Yêu cầu bên gửi nhận lại tài sản bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước cho bên gửi một thời gian hợp lý trong trường hợp gửi giữ không xác định thời hạn.
- Bán tài sản gửi giữ có nguy cơ bị hư hỏng hoặc tiêu hủy nhằm bảo đảm lợi ích cho bên gửi, báo việc đó cho bên gửi và trả cho bên gửi khoản tiền thu được do bán tài sản, sau khi trừ chi phí hợp lý để bán tài sản.
3.2. Nghĩa vụ của bên giữ tài sản
Theo quy định tại Điều 557 BLDS 2015 thì bên giữ tài sản có các nghĩa vụ sau:
- Bảo quản tài sản theo đúng thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ.
- Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó, nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi.
- Thông báo kịp thời cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí.
- Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.
4. Trả lại tài sản và trả tiền công
4.1. Trả lại tài sản gửi giữ
Theo quy định tại Điều 559 BLDS 2015:
- Bên giữ phải trả lại chính tài sản đã nhận và cả hoa lợi nếu có, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Bên giữ phải trả lại tài sản đúng thời hạn và chỉ có quyền yêu cầu bên gửi lấy lại tài sản trước thời hạn, nếu có lý do chính đáng.
Lưu ý: Địa điểm trả tài sản gửi giữ là nơi gửi; nếu bên gửi yêu cầu trả tài sản ở địa điểm khác thì phải chịu chi phí vận chuyển đến nơi đó, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4.2. Trả tiền công
- Bên gửi phải trả đủ tiền công khi lấy lại tài sản gửi giữ, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Trường hợp các bên không thỏa thuận về mức tiền công thì áp dụng mức tiền công trung bình tại địa điểm và thời điểm trả tiền công.
- Khi bên gửi lấy lại tài sản trước thời hạn thì vẫn phải trả đủ tiền công và thanh toán chi phí cần thiết phát sinh từ việc bên giữ phải trả lại tài sản trước thời hạn, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
- Khi bên giữ yêu cầu bên gửi lấy lại tài sản trước thời hạn thì bên giữ không được nhận tiền công và phải bồi thường thiệt hại cho bên gửi, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4.3. Chậm giao, chậm nhận tài sản tài sản gửi giữ
Theo quy định tại Điều 560 BLDS 2015:
- Trường hợp bên giữ chậm giao tài sản thì không được yêu cầu bên gửi trả tiền công và thanh toán các chi phí về bảo quản, kể từ thời điểm chậm giao và phải chịu rủi ro đối với tài sản trong thời gian chậm giao tài sản.
- Trường hợp bên gửi chậm nhận tài sản thì phải thanh toán các chi phí về bảo quản và tiền công cho bên nhận giữ tài sản trong thời gian chậm nhận.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
Mọi thông tin, xin liên hệ SÀI GÒN ĐẠI TÍN LAW FIRM:
♦ Địa chỉ: Số 169/6D Võ Thị Sáu, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.
♦ Điện thoại: 028 39 480 939.
♦ Hotline: 0913 655 471 (Luật sư Hải).
♦ Email: tuvan@saigondaitin.com.