Thu hồi đất theo luật mới quy định rõ ràng về các khoản hỗ trợ cho người dân khi bị thu hồi đất nhằm đảm bảo quyền lợi hợp lý. Các khoản hỗ trợ bao gồm hỗ trợ tái định cư, hỗ trợ ổn định sản xuất và đời sống, cùng nhiều chính sách khác. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu chi tiết về các khoản hỗ trợ và điều kiện nhận hỗ trợ khi đất bị thu hồi theo luật mới.
1. Giới thiệu về các khoản hỗ trợ thu hồi đất theo Luật đất đai 2024
- Điều 95: Điều kiện bồi thường về đất
Xác định quyền lợi của người sử dụng đất khi có giấy tờ hợp pháp. Đây là cơ sở để xem xét việc bồi thường và hỗ trợ khi thu hồi đất.
- Điều 104: Bồi thường tài sản gắn liền với đất
Quy định về các khoản bồi thường tài sản như chi phí tháo dỡ, lắp đặt khi tài sản bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất.
- Các khoản hỗ trợ khi thu hồi đất (Điều khoản bổ sung):
Bao gồm nhiều hình thức hỗ trợ nhằm đảm bảo đời sống và sản xuất của người dân không bị gián đoạn. Các khoản hỗ trợ chính gồm:
- Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất:
Theo Điều 95 của Luật Đất đai 2024, các hộ dân mất đất nông nghiệp, đất ở sẽ nhận hỗ trợ tài chính hoặc các hình thức khác để giúp duy trì sinh hoạt hàng ngày và sản xuất.
- Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm:
Khoản hỗ trợ này, quy định tại Điều 96, giúp người dân tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp mới hoặc nâng cao kỹ năng nghề nghiệp nếu bị mất nguồn sinh kế do thu hồi đất.
- Hỗ trợ tái định cư:
Điều 97 đề cập đến việc cung cấp chỗ ở mới hoặc hỗ trợ tài chính cho người dân phải di dời. Đối tượng đủ điều kiện sẽ nhận nhà ở mới hoặc tiền mặt để mua đất hoặc xây nhà tại nơi ở mới.
- Hỗ trợ khác:
Điều 98 của Luật Đất đai bổ sung các khoản hỗ trợ khác nhằm đảm bảo đời sống và sản xuất của người dân không bị ảnh hưởng lớn. Hỗ trợ này có thể bao gồm chi phí di dời tài sản, chi phí xây dựng lại các công trình phụ trợ, và các hỗ trợ bổ sung theo yêu cầu của từng dự án thu hồi.
- Điều 105: Các trường hợp không được bồi thường
Quy định về các trường hợp không đủ điều kiện nhận bồi thường, như đất hoặc tài sản xây dựng trái phép.
2. Các khoản hỗ trợ khi thu hồi đất theo luật mới
2.1. Hỗ trợ tái định cư
Các hộ bị thu hồi đất ở sẽ được cấp đất tái định cư tại khu vực mới với diện tích tương ứng và đủ để sinh hoạt. Nhiều địa phương ưu tiên cấp đất ở cho các hộ dân ngay tại khu vực lân cận, giúp người dân duy trì cuộc sống và sinh hoạt như trước. Tuy nhiên, quỹ đất ở nhiều nơi hạn chế, nhất là các thành phố lớn, nên một số trường hợp người dân phải di dời đến các khu vực xa trung tâm hơn, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của họ.
Các hộ nghèo hoặc có hoàn cảnh khó khăn sẽ nhận hỗ trợ thêm. Ngoài ra, địa phương cũng xây dựng các khu tái định cư để giảm chi phí mua đất.
2.2. Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất
Các gia đình bị thu hồi đất sản xuất sẽ nhận hỗ trợ ổn định đời sống. Theo quy định, mức hỗ trợ ổn định đời sống khi thu hồi đất sẽ được tính dựa trên giá trị tương đương 30 kg gạo mỗi tháng cho từng nhân khẩu, căn cứ theo giá gạo tại địa phương vào thời điểm hỗ trợ. Thời gian hỗ trợ sẽ thay đổi tùy vào mức độ bị ảnh hưởng: từ 3 đến 6 tháng cho hộ gia đình bị thu hồi dưới 30% đất nông nghiệp và từ 6 đến 12 tháng nếu diện tích thu hồi từ 30% trở lên.
Đối với khu vực nông nghiệp, các địa phương cũng hỗ trợ thêm giống, phân bón và kỹ thuật sản xuất. Các khoản hỗ trợ này giúp nông dân sớm ổn định sản xuất.
2.3. Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tìm kiếm việc làm
Người dân bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ nhận hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội triển khai các chương trình đào tạo nghề miễn phí cho các gia đình bị thu hồi đất.
2.4. Hỗ trợ đào tạo và nâng cao kỹ năng lao động
Đối với người lao động trong độ tuổi, nhà nước sẽ hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề. Nhiều địa phương đã mở các khóa đào tạo miễn phí cho người bị thu hồi đất. Mức hỗ trợ này giúp người lao động có tay nghề vững vàng hơn khi làm việc ở môi trường mới
>> Đọc thêm về: Các hình thức bồi thường đất theo Luật hiện hành
3. Điều kiện và quy định để nhận hỗ trợ khi thu hồi đất
3.1. Điều kiện hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất
Người dân bị thu hồi đất sản xuất hoặc đất ở (mà việc thu hồi này ảnh hưởng đến nơi ở hoặc hoạt động sản xuất) mới được hỗ trợ này. Các hộ gia đình, cá nhân phải chứng minh rằng diện tích đất bị thu hồi là nguồn sống chính và việc thu hồi gây tác động trực tiếp đến sinh kế của họ.
3.2. Hỗ trợ đào tạo nghề và chuyển đổi việc làm
Áp dụng cho người dân trong độ tuổi lao động bị thu hồi đất nông nghiệp, đặc biệt là những người có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp. Đối tượng này cần đăng ký tham gia các khóa đào tạo nghề hoặc chương trình hỗ trợ việc làm để nhận được hỗ trợ.
3.3. Hỗ trợ tái định cư
Đối tượng bị thu hồi đất ở và không còn nơi cư trú khác tại địa phương. Điều này áp dụng cho các hộ gia đình bị thu hồi đất ở mà không có đất hoặc nhà ở tại địa bàn để tự tái định cư.
Áp dụng cho các hộ dân có tài sản gắn liền với đất (như nhà cửa, công trình xây dựng, vật nuôi) cần di dời để phục vụ thu hồi đất. Tài sản phải có giấy tờ xác nhận hợp pháp và có liên kết trực tiếp đến mục đích sử dụng đất đã bị thu hồi.
3.4. Hỗ trợ khác theo tình hình thực tế
Các khoản hỗ trợ khác có thể được áp dụng tùy theo tình hình cụ thể và nhu cầu của người dân tại địa phương, như chi phí di dời, hỗ trợ tài chính để đảm bảo sinh kế trong thời gian chuyển đổi.
4. Kết luận
Thu hồi đất theo luật mới đã có những cải cách đáng kể để bảo vệ quyền lợi người dân. Các khoản hỗ trợ được quy định rõ ràng, từ hỗ trợ tái định cư đến hỗ trợ đào tạo nghề.